ایجاد حساسیت نسبت به محیط زیست، از دغدغه های جدید جامعه بشری محسوب می شود که به تدریج و با ورود به عرصه های حقوقی و بین الملل، به امری سیاسی تبدیل شده است. این پژوهش با هدف کاربردی بررسی چالش های اعمال اصول حقوق محیط زیست بر اجرای قراردادهای نفتی در پرتو کنوانسیون ارزیابی اثرات محیط زیست فرامرزی و بر مبنای یک پژوهش میدانی تدوین شده است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، پس از مطالعه های کتابخانه ای، داده های میدانی با ابزار مشاهده، اسناد و آرای بین المللی گردآوری شده است، که روش کیفی را در بر می گیرد. تعهد به مراقبت اقتضاء می کند تا دولت ها از آلودگی های فرامرزی پیشگیری کنند. البته به این معنا نیست که تضمین دهند که هیچ گونه خسارت محیط زیستی به سایر دول وارد نشود. تعهد دولت ها در این خصوص یک تعهد به وسیله است که بر اساس آن تدابیر کافی برای پیشگیری از خسارات فرامرزی اتخاذ می شود. مفهوم اصل پرداخت توسط آلوده ساز بر یک منطق ساده حقوقی استوار است که عامل یک فعالیت یا اقدام که سود چیزی را می برد باید زیان های ناشی از آن به محیط زیست را نیز متقبل گردد. این اصل حوزه بسیار گسترده ای دارد و در نظام های حقوقی بسیاری از کشوها با اندکی تفاوت به آن اشاره شده است، گرچه این اصل در حقوق بین الملل محیط زیست برجسته تر از سایر رشته های حقوقی مورد قبول افتاده و اجرایی تر شده است.

دریای خزر با مساحت 378 هزار کیلومتر مربع بعنوان بزرگترین دریاچه دارای ارزشمند‏ترین ذخایر آبزیان و تامین کننده بیش از 80 درصد خاویار جهان شرایط خاصی را از لحاظ اکولوژیکی و تنوع زیستی پشت سر می‏گذارد. در کمتر از 14-12 سال تعداد ماهیان بالغ و تولید خاویار دریای خزر به صفر خواهد رسید. کنوانسیون محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران)، پس از 8 سال مذاکره میان دولتهای ساحلی، با نظارت و مشارکت برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد UNEP و در چارچوب برنامه محیط زیست دریای خزر CEPدر آذر 1382/نوامبر 2003، با هدف محافظت این دریاچه از انواع آلاینده ها و بازسازی و احیا محیط زیست آن در تهران به تصویب رسیده است. سوال اصلی مقاله حاضر این است: نقش کنوانسیون محیط زیست دریای خزر در بهبود شرایط منابع زنده این دریاچه چیست؟ نگارنده سعی دارد ضمن مروری بر وضعیت منابع زنده دریای خزر، با تاکید ویژه بر وضعیت ماهیان خاویاری، نقشی را که کنوانسیون محیط زیست دریای خزر می‏تواند در بهبود وضع منابع زنده و ذخایر تاسماهیان ایفا نماید، روشن سازد.

با آغاز دهه ی هشتاد و تسریع روند خشک شدن دریاچه ی ارومیه، متخصصان حوزه ی محیط زیست این واقعه را یک مسئله ی زیست محیطی بسیار حیاتی عنوان کردند و همین امر سبب واکنشهای مختلف شهروندان استانهای مجاور دریاچهی ارومیه گشت. با توجه به این که واکنشهای مذکور، گروههای مختلفی از مردم را در بر میگرفت و تا امروز نیز تداوم داشته است، از آن تحت عنوان «کنش جمعی خشک شدن دریاچه ی ارومیه» یاد شده است. در این مقاله، با اتکاء به چارچوب مفهومی مناسب و با روش اسنادی تلاش شده این کنش جمعی زیست محیطی مورد مطالعه قرار گیرد. آن چه که بررسی این جنبش را حائز اهمیت کرده و به پیچیدگیهای تحلیلی آن افزوده است، نقش گروههای اجتماعی مختلف موجود در آذربایجان جهت پیش بردن آن میباشد. این امر طوری است که فعالان محیط زیست، هویتطلبان و ملیگرایان قومی و بخشی از مردم عادی جامعه همچون بازاریان و طرفداران تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز و ... همگی با استفاده از ابزارها و فضاهای عمومی در دسترس، سعی در رساندن صدای خود و بیان مطالبات خود دارند. نتایج پژوهش نشان می دهد که کنش جمعی خشک شدن دریاچه ارومیه ابتدا با کنش فعالان زیست محیطی مطرح شده و بعد ها توسط گروه های سیاسی قومی- زبانی تصرف شده و تداوم یافته است. به بیان دیگر کنش جمعی قومی تحت لوای بحران زیست محیطی زیست کرده و به حیات خود ادامه می دهد و همین امر به کنش وجهه سیاسی بخشیده و مانع فعالیت سمن ها و نهادهای ذیربط برای مدیریت بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه شده است.

مقاله مروریمقدمه: کاهش باروری و به دنبال آن افزایش سالمندی جمعیت، از بحران های جمعیتی است. برنامه ی باروری سالم، با هدف افزایش میزان باروری کلی به بالاتر از حد جایگزینی از برنامه های وزارت بهداشت است. از آن جایی که حفظ و پایداری محیط زیست از عوامل تأثیرگذار بر میزان باروری است. این مطالعه ی مروری با هدف بررسی باروری سالم و پایداری محیط زیست طراحی شد.روش ها: در این مرور نقل قولی، در پایگاه داده های الکترونیکی Web of Science, Scopus, PubMed, Science Direct, SID, Magiran and IranMedex، مقالات مرتبط با باروری سالم و محیط زیست، بدون محدودیت زبانی بین سال های 2000 تا 2023 مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات توصیفی بر اساس چک لیست STROBE، کیفیت سنجی شدند. بعد از بررسی دقیق مطالعات، محتوای مقالات در سه حوزه دسته بندی شدند.یافته ها: تأثیرات ناپایداری محیط زیست بر باروری را می توان در سه دسته پیامد تقسیم نمود که شامل «ناباروری زنان»، «ناباروری مردان» و «کاهش موفقیت روش های کمک باروری» است.نتیجه گیری: ناپایداری محیط زیست با آلاینده هایی که از طریق هوا، آب و خاک به سیستم گوارش و تنفس انسان ها تحمیل می کند، می تواند باروری سالم را تحت تأثیر قرار داده و کاهش نرخ فرزندآوری را تشدید کند. بنابراین تمرکز متخصصان سلامت باروری و سیاست گذاران امر سلامت و جمعیت در جهت افزایش آموزش و آگاهی رسانی جامعه از عوامل خطر محیطی ضروری به نظر می رسد.